Doorzettingsvermogen En Je Peuter Leren Zijn Eigen Hersens Te Gebruiken

Bij nogal wat kinderen op de basisschool zie je het probleem dat ze niet genoeg doorzettingsvermogen hebben en dat ze niet genoeg geleerd hebben om hun eigen hersens te gebruiken. Dat kan verregaande gevolgen voor het leerproces hebben omdat het kind dan afhankelijk is van anderen die hem steeds moeten helpen.

De basis om dit wel goed te kunnen, wordt al in de allereerste jaren gelegd, als je kind peuter is. Als we teveel hulpmiddelen gebruiken om het kinderen te gemakkelijk te maken, ze te vroeg van de ene fase in de volgende te trekken (bijvoorbeeld door ze met hulpmiddelen te laten zitten of lopen als ze dat uit zichzelf nog niet doen) en teveel dingen, die ze eigenlijk zelf kunnen, voor ze doen dan loop je een flinke kans dat je kind aan al dat "gemak" gewend raakt en niet goed eigen inzicht, doorzettingsvermogen en oplossingsgericht denken kan ontwikkelen. Het risico is groot dat kinderen het nemen van eigen initiatief afleren.

Het is heel belangrijk om je peuter te leren om op zijn eigen niveau zelf zijn "problemen" op te lossen. Dan leert hij letterlijk zijn "eigen hersens te gebruiken". Maar al te vaak staat er een volwassene klaar om het kind bij ieder dingetje te helpen of uit lastige situaties te "redden". Het gevolg kan zijn dat kinderen teveel op de hulp van anderen gaat rekenen en geen eigen initiatief meer laat zien of zelfs kàn laten zien. We zouden eigenlijk veel meer de observerende rol moeten nemen, jezelf terug moeten houden en genieten van het leerproces dat het kind doormaakt. Op die manier laat je je kind zelf leren en kun je meteen ingrijpen als je ziet dat er echt iets mis kan gaan.

Door teveel te helpen ontneem je je peuter de mogelijkheid om zijn eigen hersens te leren gebruiken. Daarbij komt dat je peuter dan ook niet goed leert om zich lichaam in te zetten om iets voor elkaar te krijgen en zich daardoor op een betekenisvolle manier motorisch goed te ontwikkelen. Dit hangt allemaal met elkaar samen.

Daarbij is het voor de ontwikkeling van peuters en kleuters van ongelooflijk groot belang om ze bij allerlei dagelijkse klusjes te betrekken zodat ze inzicht in het dagelijkse leven kunnen ontwikkelen.

Kinderen met leerstoornissen zijn vaak ook motorisch niet goed genoeg ontwikkeld. Naar mijn overtuiging geeft deze onvoldoende motorische ontwikkeling ook een indicatie van het feit dat andere vaardigheden die voor het leren belangrijk zijn ook niet goed ontwikkeld zijn. Het een hangt nauw samen met het ander. Nooit altijd en in alle gevallen want er zijn altijd uitzonderingen te bedenken. Maar in grote lijnen is er wel degelijk een samenhang te ontdekken.

Naar mijn overtuiging is het voor de ontwikkeling van het leerproces voor peuters, kleuters en voor de jaren daarna heel belangrijk dat kinderen bij de dagelijkse gang van zaken in huis betrokken worden. Kleine klusjes zoals samen afwassen, ramen wassen, bedden opmaken, rommel opruimen enz geven peuters ongelooflijk veel kansen om zichzelf te ontwikkelen en praktisch inzicht en doorzetttingsvermogen te ontwikkelen. Steeds meer peuters en kleuters zijn niet meer betrokken bij deze dingen omdat een machine het doet of omdat ouders het veel gemakkelijker vinden om dit soort dingen te doen als de kinderen er niet bij zijn. Het schiet dan immers allemaal veel beter op. Natuurlijk is dat waar maar we moeten ons realiseren dat we deze dingen dan voor een groot deel voor onze peuters en kleuters onzichtbaar houden en dat is voor de ontwikkeling van kinderen en vooral ook voor hun leerproces en motorische ontwikkeling echt een gemiste kans.

Vragen of opmerkingen? Laat het me weten door m.b.v. onderstaande knop een reactie te geven.

Spelen Is Niet Alleen "Leuk" Maar Absoluut Noodzakelijk Voor Kinderen

We hebben vaak het gevoel dat spelen een leuk "tijdverdrijf" voor kinderen is. Maar we moeten niet vergeten dat spelen oorspronkelijk een soort "oerdrift" van kinderen is omdat die nog instinctief aanvoelen dat ze het spelen nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen.

In onze tijd zijn de omstandigheden helemaal anders dan in de vele generaties voor ons. Het spelen van nu is niet meer het spelen van vroeger. Ik wil niet zeggen dat vroeger alles beter was want dat is niet zo. Onze tijd heeft ons veel gebracht maar naar mijn gevoel ook het e.e.a. weggenomen. Een van deze dingen is het echte spelen voor onze kinderen.

Als je als peuter of kleuter van lappen en de kamerstoelen een tent mag bouwen en erin kunt kruipen dan leer je daar oneindig veel meer van dan voor de tv een "leerzaam" programma bekijken of een "educatief" computerspelletje spelen. Peuters en kleuters leren van eigen ervaring en met heel hun lichaam en al hun zintuigen tegelijkertijd.

Als je een tent bouwt van lappen dan leer je over zwaartekracht, over hoog en laag, over hoe was knijpertjes werken, hoe je iets vast kunt binden, over binnen en buiten, boven en onder, over licht en donker (zaklamp aan in de tent is heel "spannend")enz. enz . Verder leer je hoe je een plan kunt maken en het uit kunt voeren, praktisch inzicht te ontwikkelen, doorzettingsvermogen als iets niet meteen lukt en er gelukkig niet meteen iemand bij staat om je te helpenenz.

Nu kunnen dat open deuren lijken maar dat is niet zo. Er zijn echt kinderen van 8-9 jaar die niet weten waar hun knieën zitten, die weinig besef hebben van het feit dat ze ook een achterkant hebben en die geen idee hebben hoe ze eenvoudige dingen voor elkaar kunnen krijgen. Ook hiervoor geldt: wat niet geoefend en ervaren kan worden, wordt ook niet geleerd en als vaardigheid voor de rest van het leven eigen gemaakt. Je maakt jezelf pas iets eigen als je je ermee hebt kunnen verbinden en het echt "in je lichaam" is gekomen. Dan hoort het bij jezelf en is het een bron geworden waar je altijd uit kunt putten.

Als je als kind je eigen lichaam en de basisprincipes van hoog en laag enz. niet goed kent dan mis je een belangrijke basis van waaruit je de wereld met een zeker gevoel in kunt gaan. Als je je eigen lichaam niet goed kent en bijvoorbeeld nauwelijks praktisch inzicht hebt kunnen ontwikkelen omdat je te weinig zelf gespeeld hebt en dingen hebt kunnen bouwen, dan mis je een belangrijke vaardigheid in je leven.

Veel dreigementen tegen scholen

De Telegraaf meldt dat er in Duitsland een stroom dreigementen met bloedbaden richting scholen op gang komt. Mogen wij ons hierover verbazen, dit raar of bizar vinden of is dit gewoon het resultaat van het feit dat wij geweld en agressie als ontspanning aan onze kinderen aanbieden?

Ik denk dat er een steeds grotere groep kinderen komt die dreigementen, agressie enz. ook als een soort reality ontspanning gaan zien en voor de kick gaan zonder zich te realiseren wat voor consequenties dat voor hen en voor de mensen die erbij betrokken worden kan hebben. Door zich vaak in angst zaaien, agressie en excessief geweld in te leven lopen deze kinderen het risico dat ze fictie en het echte leven niet goed uit elkaar houden. Kinderen moeten eerst leren wat normaal is voordat ze wat normaal en wat fictie is uit elkaar kunnen houden en herkennen.

Voor kinderen die via tv of computerspelletjes iedere dag met deze dingen geconfronteerd worden beginnen fictie en werkelijkheid door elkaar te lopen. Moreel gedrag is niet aangeboren maar moet geleerd worden en kinderen leren van de voorbeelden die ze voorgeschoteld krijgen.

Het is belangrijk om in het oog te houden dat kinderen een groot vermogen tot leren hebben en dat ze heel open staan voor de dingen die om hen heen gebeuren. Door kinderen op tv en via internet en games met geweld, bloedbaden, koude moordenaars, verkrachters, terroristen enz. in aanraking te laten komen, brengen wij als volwassenen en als maatschappij ze op ideeen waar ze op eigen kracht nooit op hadden kunnen komen. Toch gaan we bij wijze van "ontspanning" samen met onze kinderen (in het beste geval) op debank naar dit soort films zitten kijken of staan we toe dat ze zich met dit soort (digitale) gruwelijkheden bezig houden. Het is maar een spelletje .................... toch?

Mogen we het dan raar vinden dat dit soort bloederige taferelen op scholen zich af gaan spelen of is het slechts het zaad dat we als samenleving aan het zaaien zijn dat gewoon op aan het komen is, gevoed door de media die hier van "smullen" omdat het weer sensatie (lees kijkcijfers) oplevert? Moeten we ons niet eens met z´n allen ernstig "achter de oren krabben" en ons afvragen waar we in ´s hemelsnaam mee bezig zijn?

Moeten we het bijzonder krachtige leervermogen dat onze kinderen hebben niet gebruiken om kinderen dingen te laten leren waar ze de rest van hun leven plezier van hebben in plaats van hen met dingen op te zadelen waardoor ze de kans op een "verwrongen" geest oplopen? Daarbij komt dat geweld bij veel kinderen het vertrouwen in het leven aantast, hen angstig en zelfs depressief maakt met alle gevolgen van dien. We zadelen ze op met beelden waar ze nog helemaal niets mee kunnen in een periode van hun leven dat hun persoonlijkheid nog gevormd moet worden.

Natuurlijk ontwikkelt lang niet ieder kind gedrag zoals we nu weer eens gezien hebben maar we kunnen er zeker van zijn dat ieder kind er wel door gevormd wordt ook al uit zich dat dan niet in excessief gedrag. Willen we dat wel? Willen wij dat als ouders wel of doen we de dingen gewoon omdat iedereen het doet? Wij kunnen kiezen wat we voor onze kinderen belangrijk vinden maar kinderen kunnen de consequenties van hun keuzes nog helemaal niet overzien. Dus daarom mogen we keuzes met verstrekkende gevolgen ook niet aan hen overlaten, toch?

Veel computerspelletjes spelen en tv kijken kan kinderen in een isolement brengen

Er heeft zich weer een drama voltrokken op een school in Duitsland. Het grote probleem is het isolement waarin dit soort jonge daders terecht zijn gekomen en vaak hoor je dat deze jongeren overmatig agressieve films kijken en computerspelletjes spelen.

De angst zit er goed in maar dragen wij als maatschappij niet allemaal een steentje bij aan het ontstaan van deze excessen? Realiseren wij ons wel in wat voor soort wereld wij onze (jonge) kinderen toestaan om zich in in te leven? Dat kinderen het "leuk" vinden mag toch geen reden zijn om het dan allemaal maar te laten gebeuren? Ik zie dat er steeds meer kinderen komen die niet meer goed weten hoe ze zich in de "echte" wereld moeten begeven en gedragen. Als kind moet je leren hoe je je moet gedragen om een gezond sociaal leven te kunnen leiden. Deze kinderen kunnen heeeeeeel goed tv kijken en computerspelletjes spelen maar voor de rest eigenlijk niet veel en dat is een erg verontrustende ontwikkeling.

Voor de kinderen zelf kan het in een persoonlijk drama uitlopen omdat ze als gedragsgestoorden bestempeld gaan worden. Maar in feite worden in aanvang gezonde kinderen op deze manier ernstig verslaafd en in meerdere opzichten zwaar beschadigd. Waarom doen wij hier met z'n allen niets aan? Omdat we er zelf eigenlijk ook niet meer buiten kunnen en het wel gemakkelijk is als de kinderen "rustig" zijn? Zou daar de kern van de zaak liggen?

Steeds meer kinderen zijn passief en "voeden" zich met beelden die voor een evenwichtige geestelijke ontwikkeling naar mijn opvatting niet goed zijn en dat is dan voorzichtig uitgedrukt. Terwijl kinderen met andere kinderen buiten moeten spelen en ravotten. Ja, er vallen dan wel eens klappen of wordt er ruzie gemaakt maar zo ontwikkel je als kind wel een gezond gevoel voor welk gedrag goed is en geaccepteerd wordt en wat niet. Je ervaart dat letterlijk aan den lijve en dat werkt veel beter dan een "preek" van wat goed is en wat niet. Tegelijkertijd ontwikkelen deze kinderen een veel betere motoriek en leren ze hun lichaam beter te gebruiken. Dat is voor het leren op school ongelooflijk belangrijk.

Het zijn juist de kinderen die motorisch en sociaal niet zo vaardig zijn die de neiging hebben om in de "digitale wereld" te vluchten. En juist deze kinderen lopen het risico in een eigen gecreëerde wereld te gaan leven. Een maakbare wereld waar ze zelf heer en meester zijn en waar geweld en agressie de manier is om zichzelf te manifesteren. En juist de dingen die ze zo hard nodig hebben worden dan nagenoeg niet meer geoefend en weten ze als puber en ook daarna niet meer zo goed hoe ze zich moeten gedragen. Ze lopen een veel grotere kans om door anderen afgewezen te worden en steeds meer frustratie op te bouwen.

Kinderen leren door spelen zoveel vaardigheden op een natuurlijke manier en het is een groot gemis voor onze samenleving als geheel dat veel kinderen niet meer genoeg spelen. Ik vrees dat dit in de toekomst op steeds grotere schaal en op vele gebieden negatieve gevolgen zal hebben.

Kinderen Leren Van Muziekles En Ze Worden Er Slimmer Van

Op de Elsevierpagina van vandaag staat een artikel over een Canadees onderzoek uit 2006. Daarin staat dat jonge kinderen die muziekles krijgen een beter geheugen ontwikkelen. Verder vertoonden hun hersenen in de loop van het jaar steeds meer activiteit als ze muziek hoorden (voor het artikel zie de link aan de rechterkant van dit blog).

Dat sluit wederom aan bij wat ik steeds schrijf: vaardigheden worden pas door het zelf doen en eigen ervaring ontwikkeld. Doordat kinderen muziekles krijgen en een instrument leren bespelen, komen ze steeds meer in aanraking met muziek, worden hun ogen er oren er bijna letterlijk door geopend en gaan ze in de wereld om hen heen ook steeds meer muziek herkennen en leren waarderen. Er worden op deze manier heel andere vaardigheden ontwikkeld dan wanneer je kinderen iedere dag naar muziek op tv zou laten kijken simpelweg omdat ze dan alleen toeschouwer zijn en er niet actief bij betrokken zijn.

Verder leren deze kinderen natuurlijk intensief hun lichaam goed in te zetten, te "besturen" en beweeglijker te maken. Je zou er niet meteen aan denken maar muziek maken is ook voor de ogen een heel goede oefening want die oefenen heel intensief om het muziekschrift vanaf het papier te volgen, in te stellen van veraf naar dichtbij en terug enz. Er zijn steeds meer kinderen die hun ogen niet meer goed kunnen gebruiken omdat die leren om te lang en te veel op een beeldscherm gericht te zijn en dus niet bewegen.

Op deze manier leren kinderen op een vanzelfsprekende en natuurlijk manier om meer dingen tegelijkertijd te doen en ze oefenen steeds hun lichaam en hun denken op zo'n manier te richten dat ze naar een doel toe kunnen werken. Dat klinkt heel logisch maar er komen steeds meer kinderen die dat niet meer kunnen. Steeds meer kinderen brengen op een heel eenzijdige en passieve manier hun tijd door waardoor ze hun lichaam en het kunnen leren veel te weinig actief oefenen. En we weten het ...... wat niet geoefend wordt, kan niet ontwikkeld worden.

Kinderen leren een muziekinstrument te bespelen is heel belangrijk, niet alleen voor hun motorische ontwikkeling maar voor de ontwikkeling van heel veel vaardigheden die voor het leren op de basisschool en eigenlijk ook voor de rest van hun leven, enorm belangrijk zijn.

Iets Met Eigen Ogen Zien Is Pas Echte Ervaring

Een aantal dagen geleden is het tragische ongeval met de Boeing van Turkish Airlines gebeurd. De media hebben er uitgebreid aandacht aan besteed en je zou zeggen dat iedereen genoeg kans heeft gehad om te zien hoe het wrak eruit ziet. Toch komen er grote aantallen mensen naar de A9 om de plek des onheils te zien.

Deze mensen worden spottend "ramptoeristen" genoemd. Je zou toch zeggen dat het raar is dat mensen naar een plek komen waar je alleen vanuit de verte wat van het neergestorte vliegtuig kunt zien. Op tv zie je het toch veel beter?

Ik denk dat we er niet bij stil staan dat je via de tv iets niet "echt" gezien hebt en dat het heel mensenlijk is en vaak ook echt nodig is om iets met "eigen ogen" te hebben gezien. Dan pas kan het echt ervaren, opgenomen en verwerkt worden.

Je hoort wel eens van mensen die een overleden dierbare door omstandigheden niet meer hebben kunnen zien. Dat kan voor het rouw- en verwerkingsproces heel veel moeilijkheden opleveren omdat ze niet met eigen ogen hebben gezien dat degene waar ze zoveel van houden echt overleden is.

Voor het leerproces van kinderen geldt precies hetzelfde. Wij gaan ervan uit dat als kinderen op tv iets gezien of we ze met de computer iets aangeboden hebben ze er dan ook wat van geleerd hebben. Naar mijn overtuiging is dat maar zeer ten dele waar. Je hebt pas echt iets geleerd en jezelf eigen gemaakt als je in de situatie zelf geweest bent en je hebt kunnen zien, ruiken, proeven, voelen enz wat er gebeurd is. Dan pas is het echt binnengekomen en kan het ook echt verwerkt worden. Dat geldt nog meer voor kinderen dan voor ons, volwassenen omdat kinderen nog veel minder eigen ervaringen hebben om de dingen die ze op tv zien te kunnen plaatsen.

Kinderen hebben hoofd, hart, handen en al hun zintuigen nodig om iets effectief zich eigen te kunnen maken. Wat geleerd wordt moet direct deel uitmaken van de eigen belevingswereld van kinderen. Van rozijnen tellen of hagelslagjes, die bijvoorbeeld in groepjes van 5 leggen en iedere keer een groepje opeten en dan kijken hoeveel je er nog over houdt, daar leer je meer van dan op de computer "droog en abstract" rekensommetjes maken. En dan maakt het niet uit hoe die sommetjes door het programma "opgeleukt" zijn. Het feit blijft dat het kind er niet met zijn hele lichaam en zintuigen bij betrokken wordt en er dus nagenoeg geen eigen ervaring of beleving aan te pas komt en dat dingen niet echt "gepakt" kunnen worden. In het woord "begrijpen" zit niet voor niets het deel "grijpen". Als je iets niet kunt "pakken" weten we meteen dat je iets niet begrijpt.

De dingen die zich op het beeldscherm afspelen blijven buiten het kind en het maakt zelf geen deel uit van wat er gebeurt. Pas als het kind wat ouder is en goede basisvaardigheden heeft dan kan de computer of tv ingezet worden maar de computer of tv kunnen nagenoeg niets bijdragen aan de vorming van die basis zelf.