maandag 30 maart 2009


Doorzettingsvermogen En Je Peuter Leren Zijn Eigen Hersens Te Gebruiken

Bij nogal wat kinderen op de basisschool zie je het probleem dat ze niet genoeg doorzettingsvermogen hebben en dat ze niet genoeg geleerd hebben om hun eigen hersens te gebruiken. Dat kan verregaande gevolgen voor het leerproces hebben omdat het kind dan afhankelijk is van anderen die hem steeds moeten helpen.

De basis om dit wel goed te kunnen, wordt al in de allereerste jaren gelegd, als je kind peuter is. Als we teveel hulpmiddelen gebruiken om het kinderen te gemakkelijk te maken, ze te vroeg van de ene fase in de volgende te trekken (bijvoorbeeld door ze met hulpmiddelen te laten zitten of lopen als ze dat uit zichzelf nog niet doen) en teveel dingen, die ze eigenlijk zelf kunnen, voor ze doen dan loop je een flinke kans dat je kind aan al dat "gemak" gewend raakt en niet goed eigen inzicht, doorzettingsvermogen en oplossingsgericht denken kan ontwikkelen. Het risico is groot dat kinderen het nemen van eigen initiatief afleren.

Het is heel belangrijk om je peuter te leren om op zijn eigen niveau zelf zijn "problemen" op te lossen. Dan leert hij letterlijk zijn "eigen hersens te gebruiken". Maar al te vaak staat er een volwassene klaar om het kind bij ieder dingetje te helpen of uit lastige situaties te "redden". Het gevolg kan zijn dat kinderen teveel op de hulp van anderen gaat rekenen en geen eigen initiatief meer laat zien of zelfs kàn laten zien. We zouden eigenlijk veel meer de observerende rol moeten nemen, jezelf terug moeten houden en genieten van het leerproces dat het kind doormaakt. Op die manier laat je je kind zelf leren en kun je meteen ingrijpen als je ziet dat er echt iets mis kan gaan.

Door teveel te helpen ontneem je je peuter de mogelijkheid om zijn eigen hersens te leren gebruiken. Daarbij komt dat je peuter dan ook niet goed leert om zich lichaam in te zetten om iets voor elkaar te krijgen en zich daardoor op een betekenisvolle manier motorisch goed te ontwikkelen. Dit hangt allemaal met elkaar samen.

Daarbij is het voor de ontwikkeling van peuters en kleuters van ongelooflijk groot belang om ze bij allerlei dagelijkse klusjes te betrekken zodat ze inzicht in het dagelijkse leven kunnen ontwikkelen.

Kinderen met leerstoornissen zijn vaak ook motorisch niet goed genoeg ontwikkeld. Naar mijn overtuiging geeft deze onvoldoende motorische ontwikkeling ook een indicatie van het feit dat andere vaardigheden die voor het leren belangrijk zijn ook niet goed ontwikkeld zijn. Het een hangt nauw samen met het ander. Nooit altijd en in alle gevallen want er zijn altijd uitzonderingen te bedenken. Maar in grote lijnen is er wel degelijk een samenhang te ontdekken.

Naar mijn overtuiging is het voor de ontwikkeling van het leerproces voor peuters, kleuters en voor de jaren daarna heel belangrijk dat kinderen bij de dagelijkse gang van zaken in huis betrokken worden. Kleine klusjes zoals samen afwassen, ramen wassen, bedden opmaken, rommel opruimen enz geven peuters ongelooflijk veel kansen om zichzelf te ontwikkelen en praktisch inzicht en doorzetttingsvermogen te ontwikkelen. Steeds meer peuters en kleuters zijn niet meer betrokken bij deze dingen omdat een machine het doet of omdat ouders het veel gemakkelijker vinden om dit soort dingen te doen als de kinderen er niet bij zijn. Het schiet dan immers allemaal veel beter op. Natuurlijk is dat waar maar we moeten ons realiseren dat we deze dingen dan voor een groot deel voor onze peuters en kleuters onzichtbaar houden en dat is voor de ontwikkeling van kinderen en vooral ook voor hun leerproces en motorische ontwikkeling echt een gemiste kans.

Vragen of opmerkingen? Laat het me weten door m.b.v. onderstaande knop een reactie te geven.

1 opmerking:

Sonja zei

Beste Thea,

Ik steek veel op van wat je hier schrijft. En ik heb een vraag. Ik wil met mijn kinderen (2,5 en 5,5 jaar oud) hun speelgoed gaan schoonmaken. Maar wat doe ik als ze dat niet willen? Ben benieuwd naar je tips!