Iets Met Eigen Ogen Zien Is Pas Echte Ervaring

Een aantal dagen geleden is het tragische ongeval met de Boeing van Turkish Airlines gebeurd. De media hebben er uitgebreid aandacht aan besteed en je zou zeggen dat iedereen genoeg kans heeft gehad om te zien hoe het wrak eruit ziet. Toch komen er grote aantallen mensen naar de A9 om de plek des onheils te zien.

Deze mensen worden spottend "ramptoeristen" genoemd. Je zou toch zeggen dat het raar is dat mensen naar een plek komen waar je alleen vanuit de verte wat van het neergestorte vliegtuig kunt zien. Op tv zie je het toch veel beter?

Ik denk dat we er niet bij stil staan dat je via de tv iets niet "echt" gezien hebt en dat het heel mensenlijk is en vaak ook echt nodig is om iets met "eigen ogen" te hebben gezien. Dan pas kan het echt ervaren, opgenomen en verwerkt worden.

Je hoort wel eens van mensen die een overleden dierbare door omstandigheden niet meer hebben kunnen zien. Dat kan voor het rouw- en verwerkingsproces heel veel moeilijkheden opleveren omdat ze niet met eigen ogen hebben gezien dat degene waar ze zoveel van houden echt overleden is.

Voor het leerproces van kinderen geldt precies hetzelfde. Wij gaan ervan uit dat als kinderen op tv iets gezien of we ze met de computer iets aangeboden hebben ze er dan ook wat van geleerd hebben. Naar mijn overtuiging is dat maar zeer ten dele waar. Je hebt pas echt iets geleerd en jezelf eigen gemaakt als je in de situatie zelf geweest bent en je hebt kunnen zien, ruiken, proeven, voelen enz wat er gebeurd is. Dan pas is het echt binnengekomen en kan het ook echt verwerkt worden. Dat geldt nog meer voor kinderen dan voor ons, volwassenen omdat kinderen nog veel minder eigen ervaringen hebben om de dingen die ze op tv zien te kunnen plaatsen.

Kinderen hebben hoofd, hart, handen en al hun zintuigen nodig om iets effectief zich eigen te kunnen maken. Wat geleerd wordt moet direct deel uitmaken van de eigen belevingswereld van kinderen. Van rozijnen tellen of hagelslagjes, die bijvoorbeeld in groepjes van 5 leggen en iedere keer een groepje opeten en dan kijken hoeveel je er nog over houdt, daar leer je meer van dan op de computer "droog en abstract" rekensommetjes maken. En dan maakt het niet uit hoe die sommetjes door het programma "opgeleukt" zijn. Het feit blijft dat het kind er niet met zijn hele lichaam en zintuigen bij betrokken wordt en er dus nagenoeg geen eigen ervaring of beleving aan te pas komt en dat dingen niet echt "gepakt" kunnen worden. In het woord "begrijpen" zit niet voor niets het deel "grijpen". Als je iets niet kunt "pakken" weten we meteen dat je iets niet begrijpt.

De dingen die zich op het beeldscherm afspelen blijven buiten het kind en het maakt zelf geen deel uit van wat er gebeurt. Pas als het kind wat ouder is en goede basisvaardigheden heeft dan kan de computer of tv ingezet worden maar de computer of tv kunnen nagenoeg niets bijdragen aan de vorming van die basis zelf.