Doorzettingsvermogen En Het Afwegen Van Risico's

Vroeger hadden mensen grote gezinnen en veel ruimte om het huis. Kinderen konden daar, zonder al te veel toezicht, als spelend ontdekken hoe de wereld in elkaar zat. Verder werden kinderen al snel betrokken bij de dagelijkse dingen die gedaan moesten worden. Ik pleit hier niet voor het herinvoeren van kinderarbeid hoor! Maar ik vraag wel aandacht voor het feit dat er vroeger, op deze manier, op natuurlijke wijze heel veel leervaardigheden werden geoefend die nu niet meer in die mate geoefend worden. We kunnen onze kinderen wel spelenderwijs betrekken bij allerlei taakjes in en om het huis zoals ik ook al bij het ontwikkelen van praktisch inzicht heb besproken.

Vroeger waren er geen media die hypes nodig hadden om hun brood te verdienen door incidenten op te blazen. Tegenwoordig ga je al gauw denken dat je kind ieder moment van de dag ontvoerd kan worden. Ik denk dat het belangrijk is om waakzaam te zijn. Aan de andere kant is het belangrijk om de (vaak toch relatief kleine) risico's goed af te wegen tegen de nadelen die het al te veel beperken van kinderen voor hun algehele ontwikkeling en vooral ook voor hun leerproces heeft. Omdat deze nadelen op de korte termijn niet zichtbaar zijn, en je er daarom ook niet zo bij stilstaat, heb je al gauw de neiging om vanuit het oogpunt van veiligheid het zekere voor het onzekere te kiezen.

Het leven is vol risico's en het is beter om je kind te leren om met risico's om te gaan (zonder het angstig te maken) dan het er van weg te houden. Als je niet hebt geleerd om met risico's (op jouw niveau) om te gaan als je klein bent, kan het heel moeilijk zijn om risico's goed in te schatten als je b.v. puber bent en je ouders niet meer altijd in de buurt zijn om je voor alles te beschermen. Dan zijn de consequenties van het verkeerd inschatten of het zelfs niet zien van risico's vaak veel groter dan wanneer je klein bent en je ouders nog in de buurt zijn om in te grijpen als het écht fout dreigt te gaan.

Belangrijk om te vermelden is dat je, als ouder, altijd zelf de inschatting moet blijven maken, wat veilig voor jouw kind is en wat niet. Heel jonge kinderen zien nog geen gevaar dus daar moet je altijd een oog op houden en beschermen. Gaandeweg kun je je kind steeds meer leren om zelf inschattingen te maken. Met mijn blogs wil ik aangeven dat het belangrijk is om bewust te zijn van de voors en tegens en om van daar uit een verantwoorde afweging te maken.

Kinderen teveel wijzen op mogelijke gevaren kan heel belemmerend werken

Ik zie kinderen die dagelijks angstig gemaakt worden voor mogelijke gevaren: "Pas op, dadelijk val je nog" of "Niet te hard rennen anders val je je tanden door je lip". Ik zie ook kinderen die bijna niets meer aan durven raken omdat ze bang zijn dat ze van de bacteriën die erop zitten ziek kunnen worden. Als ouder ben je vaak bezorgd voor je kind en wil je het zoveel mogelijk beschermen. Maar ik denk dat het heel belangrijk om ook hierin een afweging te maken tussen de eventuele risico's en het oproepen van belemmerende angsten of onzekerheden bij je kind.

Als kinderen de hele tijd bang moeten zijn dat hen iets overkomt dan kan dat hun (motorische) ontwikkeling behoorlijk afremmen. Ze worden onzeker en kunnen ook geen eigen inschattingsvermogen ontwikkelen. Dat kan in veel opzichten een probleem worden als je kind later, als het groot is, toch zelf dingen in moet kunnen schatten omdat jij er dan niet meer bij kunt zijn om het overal voor te beschermen. Voor de ontwikkeling van doorzettingsvermogen kunnen deze angsten en onzekerheden heel erg belemmerend en soms zelfs verlammend werken. Het "fysieke welbevinden" moet in evenwicht zijn met het "persoonlijke welbevinden", dat lang niet altijd direct zichtbaar is omdat het zich in het binnenste van het kind afspeelt.

Maak Geen Drama Van Een Klein Ongelukje

Om kinderen wat weerbaarder te maken is het, volgens mij, voor zijn leerproces heel belangrijk om geen drama van een klein ongelukje te maken. Je leert je kind dan dat het verschríkkelijk is als er een keer wat gebeurt. Natuurlijk is het niet leuk als je valt en je doet jezelf (een beetje) pijn maar het hoort bij het leerproces. Jouw kind vormt voor een deel zijn oordeel over wat erg is en wat niet aan de hand van jouw reacties op dingen die gebeuren. Als jij het signaal afgeeft dat het heel erg is wat er gebeurd is dan zal jouw kind dat over gaan nemen. Natuurlijk moet je kind niet keihard worden maar ik pleit ervoor om er bewust van te zijn welke signalen je zelf afgeeft en wat die voor de ontwikkeling (voor de motorische ontwikkeling en doorzettingsvermogen b.v.) van je kind kunnen betekenen. Als je kind in dit opzicht "tegen een stootje kan" dan is de kans veel groter dat je kind bij het leerproces op school ook wat incasseringsvermogen heeft. Het is belangrijk om te leren dat tegenslagen een onlosmakelijk deel van het leerproces zijn en dat je niet van ieder klein dingetje van slag hoeft te raken want dat kan veel belemmeringen opwerpen.

Veiligheid voor àlles?

In onze tijd is veiligheid heel belangrijk. Wat is de invloed van verzekeringsmaatschappijen en mogelijke claims eigenlijk hierop? Het gaat in veel gevallen over aansprakelijkheid en dus geld. We kunnen ons afvragen wat veiligheid eigenlijk is en of veiligheid letterlijk voor àlles gaat.

Natuurlijk moet je zorgen dat je kind veilig opgroeit maar er zijn allerlei signalen dat de drang naar veiligheid tégen de ontwikkeling van kinderen dreigt te gaan werken. In de Zorg is er momenteel van alles te doen over 'bewegingsbeperkende maatregelen" die als schadelijk voor het welbevinden en de psychische gesteldheid van ouders wordt gezien. De roep om een betere afweging tussen de risico's van het uit bed kunnen vallen en de belasting van het de hele nacht in je bed vastgebonden te liggen, wordt steeds groter.

Maar hoe zit het in dit opzicht met onze kinderen? Ik zie steeds meer kinderen die het al gewoon vinden om "vastgebonden" te worden en daar in lijken te berusten. Uren zitten ze in een buggy of wandelwagen zonder veel mogelijkheden om zich te bewegen. Van de auto in de buggy, in het winkelwagentje, op de fiets, in de kinderstoel enz. Ze kunnen de hele dag "onderweg" zijn zonder zelf een stap te zetten.

Omdat het gebruik van veiligheidgordels voor kinderen zo gewoon is geworden is het zeker belangrijk om je af te vragen hoeveel en vooral ook voor hoelang jij "bewegingsbeperkende maatregelen" voor je kind "instelt". In de auto b.v. is het heel belangrijk dat je kind veilig in de gordels zit. Dat is vanzelfsprekend. Maar ik zie steeds meer (ook grotere) kinderen in gordels in een buggy rondgereden worden. Het schiet goed op, dat is waar, maar voor de kinderen zelf is het veel beter dat ze zelf lopen, beweging krijgen en hun motoriek ontwikkelen. De meeste kinderen lopen echt veel te weinig om hun grove motoriek voldoende te kunnen ontwikkelen. Dus de buggy of wandelwagen zo snel mogelijk aan de kant en je kind zelf laten lopen.

Het is ook belangrijk om de vraag, hoeveel kinderen zelf in beweging komen, ook eens in het peuterklasje of de kinderopvang van je kind te stellen. Kleine kinderen moeten zich nog ontwikkelen. Daarbij hebben ze relatief maar maar weinig tijd om alle fases in die ontwikkeling te kunnen doorlopen. In iedere fase moeten de voor die tijd specifieke vaardigheden intensief geoefend worden. Als er in dergelijke fases onvoldoende gelegenheid tot oefenen is, valt er een gat waar voor het kind lastig op verder te bouwen is. Verder is zo'n gat later moeilijker te herkennen en op te vullen. In het kader van de ontwikkeling van o.a. doorzettingsvermogen is het zeker interessant om deze vraag eens hardop te stellen en daar voor jezelf een passend antwoord op te vinden.

Van jouw feedback kan ik weer veel leren! Je kunt daarvoor de knop "reacties" onder aan dit bericht gebruiken. Laat het me weten als je niet wilt dat je reactie zichtbaar wordt voor anderen.