Je Kind Zelf Laten Leren

Zoals met veel dingen in het leven is het niet altijd mogelijk om precies te zeggen hoe je iets moet doen. Hetzelfde geldt voor hoe je kinderen zelf kunt laten leren. Maar ik zal proberen om uit te leggen wat ik daar mee bedoel zodat je zelf dingen kunt gaan herkennen en toepassen.

Stel je kindje is ongeveer 14 maanden en het loopt al. Op deze leeftijd kunnen kinderen nog veel dingen niet en je bent als ouder (altijd) in de buurt om het te helpen als iets niet lukt. De kunst is nu om jezelf te oefenen om te leren zien dat je kindje eigenlijk de hele dag aan het oefenen is om dingen te leren en te kunnen. Daarbij is het belangrijk om in het oog te houden dat alles wat een mens kan, ook geleerd moet worden, zelfs om bijvoorbeeld zijn vingers efficiënt te gebruiken. Je staat er van te kijken hoeveel kinderen dat eigenlijk niet goed genoeg kunnen.

Het lijkt alsof je kindje gewoon maar wat aan het rondscharrelen is en nog onbeholpen dingen probeert te doen maar in werkelijkheid is je kindje de hele dag vaardigheden aan het oefenen en zijn denk- en leervermogen aan het ontwikkelen. Het lijkt vanzelfsprekend dat bijvoorbeeld onze ogen en onze handen goed en efficiënt samen kunnen werken maar dit zijn vaardigheden die wel ontwikkeld moeten worden. Daar is veel oefening voor nodig. Tegelijkertijd ontwikkelen we als mens ons denk- en leervermogen. Je kunt dit bij kleine kinderen al zien gebeuren en het is belangrijk om daar oog voor te krijgen.

Als een klein kindje aan het rondscharrelen is en het iets niet kan, bijvoorbeeld over de hoge drempel van de achterdeur klimmen, dan zijn we al snel geneigd om het te helpen, het op te pakken en het eroverheen te zetten. We kunnen onszelf ook even terughouden en kijken wat het kind zelf voor elkaar kan krijgen. Misschien gaat het wel met zijn buik over de drempel liggen en laat het zich er op die manier overheen rollen of vindt het een andere manier om dit "probleem" op te lossen. En hier gaat het juist om: als wij het kindje opgepakt zouden hebben dan zou het heel gemakkelijk aan de andere kant van de drempel zijn aangekomen. Maar juist als wij ons terug kunnen houden en kijken hoe het kindje dit probleem nu aan gaat pakken en of het zelf een oplossing kan vinden, geef je het kind de gelegenheid om zijn denk- en leerproces te ontwikkelen. Daarbij is het natuurlijk belangrijk om in te blijven schatten of iets echt te hoog gegrepen en nog veel te moeilijk is. Daar moet je gevoel voor ontwikkelen en dat lukt alleen door goed naar je kindje te blijven kijken en je afwegingen hierin te blijven maken.

Dus daarom geldt: helpen als het moet en jezelf terughouden als het kan.

Zo zijn er door de dag heen talloze voorbeelden te bedenken waarop je kindje een beetje aan het "prullen" is om wat voor elkaar te krijgen. Wij zijn dan al gauw geneigd om het dan te helpen en het voor het kind te doen zoals de blokjes waar het mee gespeeld heeft op te ruimen. We kunnen ze zelf heel snel oppakken, in de bak doen en in de kast zetten. Maar als je er met je kindje een spelletje van maakt en probeert om door tegen hem te praten hem de blokjes in het bakje te laten doen dan leert het er van en oefent tegelijkertijd zijn motoriek: " zo, nu doen we de blokjes in het bakje .... ja, goed zo, pak er maar een en doe het maar hier in ...... ja, nog eentje, kijk daar ligt er nog een ....... jaaaaa, en die ook .......

Zo leert je kindje om rond te kijken, zijn ogen te gebruiken om dingen om zich heen te herkennen, de taal die je tegen hem spreekt te verstaan en verbanden te gaan leggen. Je staat er van te kijken dat kinderen al veel eerder dingen begrijpen en verstaan dan dat ze zelf kunnen praten. Verder oefen je op deze manier de allereerste beginselen van structuur leren: eerst komt dit, dan dit en dan dat, van ordenen en volgorde en van aanwijzingen op kunnen volgen in voor hen te begrijpen en te overziene situaties.

De kunst is om zelf op deze manier veel met je kindje bezig te zijn en hem te leren om zelf dingen te doen maar om je kindje ook de tijd en gelegenheid te geven om zelf te spelen en dingen te ontdekken. Het belangrijkste is om je te realiseren dat het leerproces van je kindje op die manier op een heel vanzelfsprekende en natuurlijke manier gestimuleerd wordt. Dit leer- en denkproces heeft het later, wanneer het naar de basisschool gaat, heel hard nodig.

Daarom is het belangrijk dat je als ouder jezelf oefent in het herkennen van het leer- en denkproces van hun kinderen, dat te stimuleren en te leren inschatten wanneer je moet helpen (kinderen zien bijvoorbeeld nog geen gevaar dus daar moet je wel ingrijpen als dat nodig is) en wanneer je kinderen de gelegenheid moet geven om zelf wat aan te rommelen en zelf dingen te ontdekken. Het is prachtig om met aandacht bij je kind te zijn en te kijken wat het allemaal doet. Ook in de terughouding kun je actief bij je kind betrokken zijn en er van genieten.